Thông tin Mỹ bí mật chuyển giao vũ khí cho Israel được các quan chức nước này tiết lộ trong cuộc họp với các nghị sĩ quốc hội, Washington Post ngày 6/3 cho biết. Các thương vụ này không được công khai do chúng đều có giá trị dưới ngưỡng cần phải thông báo cho giới lập pháp.

Theo Đạo luật Kiểm soát Xuẩt khẩu Vũ khí của Mỹ, chính phủ nước này không cần báo cáo với quốc hội khi thực hiện giao dịch dưới 25 triệu USD với các đồng minh thân cận về "thiết bị phòng thủ chính", được định nghĩa là các khí tài có giá trị lớn và đòi hỏi nhiều công sức nghiên cứu, phát triển.

Ngưỡng này được nâng lên thành 100 triệu USD với các "sản phẩm quốc phòng" khác như bom. Đây được coi là lỗ hổng lập pháp để chính phủ Mỹ có thể chia nhỏ các gói vũ khí chuyển cho Israel mà không cần báo cáo quốc hội.

Từ khi xung đột bùng phát ở Dải Gaza vào tháng 10/2023, Mỹ đã công khai về ba thương vụ bán vũ khí cho Israel, gồm hợp đồng bán loạt bom dẫn đường SPICE trị giá 320 triệu USD tháng 11/2023, 14.000 quả đạn pháo xe tăng 120 mm trị giá 106 triệu USD và lô kíp nổ cùng các linh kiện chế tạo đạn pháo 155 mm trị giá 147,5 triệu USD sau đó một tháng.

Hai thương vụ sau được chính phủ Mỹ thực hiện theo điều khoản khẩn cấp, nên không cần sự phê chuẩn của quốc hội.

Không rõ chi tiết của 100 giao dịch vũ khí mà Mỹ bí mật thực hiện với Israel, song chúng được cho là bao gồm đạn dẫn đường chính xác, bom đường kính nhỏ, bom xuyên phá boongke, vũ khí bộ binh và các loại khí tài sát thương khác.

Israel chưa bình luận về thông tin. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matt Miller cho biết chính quyền Tổng thống Joe Biden "đã tuân theo các thủ tục do quốc hội đặt ra" và thường xuyên báo cáo cho các nghị sĩ, dù luật không quy định phải làm điều này một cách chính thức.

Ông tiết lộ Nhà Trắng đã trao đổi với quốc hội Mỹ "hơn 200 lần" về vấn đề giao dịch vũ khí với Israel kể từ khi xung đột tại Dải Gaza bùng phát.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Israel để đảm bảo rằng cuộc đột kích của Hamas hôm 7/10/2023 sẽ không thể tái diễn", ông Miller nói. "Chúng tôi ủng hộ chiến dịch quân sự hợp pháp và phù hợp với luật nhân đạo quốc tế của Israel".

Mỹ là quốc gia hậu thuẫn Israel mạnh mẽ nhất sau khi nước này mở chiến dịch ở Dải Gaza để tiêu diệt nhóm vũ trang Hamas, song Washington gần đây thường xuyên chỉ trích Tel Aviv liên quan tới thương vong lớn của dân thường ở vùng lãnh thổ.

Theo số liệu của cơ quan y tế do Hamas kiểm soát, xung đột ở Gaza đã khiến ít nhất 30717 người thiệt mạng và 72.156 người bị thương tính tới ngày 5/3, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em.

Phó tổng thống Kamala Harris hôm 3/3 nói chính phủ Israel chưa nỗ lực hết mình để đảm bảo nguồn viện trợ cho Dải Gaza, yêu cầu nước này "mở thêm cửa khẩu biên giới" và không áp đặt bất kỳ hạn chế "không cần thiết" nào đối với việc cung cấp viện trợ cho khu vực.

Phạm Giang (Theo Washington Post, Guardian, AFP)