Tại dự thảo Luật Tổ chức tòa án nhân dân sửa đổi, TAND Tối cao đề xuất việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện khi chủ tọa cho phép. Trường hợp ghi âm, ghi hình ảnh của người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp thì phải được sự đồng ý của họ.

Với nhiệm vụ chuyên môn khác, tòa án ghi âm lời nói, ghi hình ảnh diễn biến phiên tòa, phiên họp. Việc cung cấp, sử dụng kết quả ghi âm lời nói, ghi hình ảnh phải bảo đảm quyền con người, bí mật nhà nước, giữ bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình...

Dự thảo đề xuất người tham dự phiên tòa, phiên họp không được truyền phát trực tiếp, trực tuyến (livestream); không được đưa tin sai sự thật; không đưa tin làm ảnh hưởng đến tính độc lập, khách quan của tòa án.

Thẩm tra, Ủy ban Tư pháp cho rằng quy định của dự thảo góp phần bảo đảm tính tôn nghiêm tại phiên tòa, tạo điều kiện cho Hội đồng xét xử điều hành tốt phiên tòa, không bị phân tâm bởi các yếu tố khác. Quá trình diễn ra phiên tòa, nhiều thông tin, chứng cứ chưa được kiểm chứng, đặc biệt là những thông tin về đời tư cá nhân, bí mật gia đình, bí mật kinh doanh. Nội dung này cần được Hội đồng xét xử xem xét, kết luận trong bản án, quyết định. Vì vậy, việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh phải bảo đảm quyền con người, quyền công dân; bảo đảm hoạt động thông tin theo quy định của pháp luật.

Về đề xuất trên của dự luật, Bộ Thông tin - Truyền thông và Hội Nhà báo Việt Nam đều đề nghị cho phép ghi âm, ghi hình diễn biến phiên tòa công khai.

Thường trực Ủy ban Văn hóa - Giáo dục đề nghị quy định theo hướng tạo điều kiện cho cơ quan báo chí đưa tin chính xác về vụ án. Một số cơ quan cho rằng quy định như dự thảo là hẹp hơn quy định của luật tố tụng hiện hành, chưa thuận lợi cho tác nghiệp của báo chí tại phiên tòa. Do đó, các đơn vị này đề nghị giữ như quy định hiện hành.

Theo Bộ luật Tố tụng dân sự và Luật Tố tụng hành chính, nhà báo tham dự phiên tòa để đưa tin về diễn biến phiên tòa phải chấp hành sự điều khiển của chủ tọa phiên tòa về khu vực tác nghiệp. Nhà báo ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của Hội đồng xét xử phải được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa. Việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của đương sự, người tham gia tố tụng khác phải được sự đồng ý của họ.

Luật Báo chí cho phép nhà báo được hoạt động nghiệp vụ tại các phiên tòa xét xử công khai; được bố trí khu vực riêng để tác nghiệp; được liên lạc trực tiếp với người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng để lấy tin, phỏng vấn theo quy định của pháp luật. Song, luật không nêu cụ thể trường hợp được ghi âm, ghi hình khi tác nghiệp.

Dự thảo Luật Tổ chức tòa án nhân dân sửa đổi được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp 6 vào tháng 11 năm ngoái và dự kiến thông qua tại kỳ họp giữa năm nay.

Sơn Hà