"Núi Everest là một vị thần cần được tôn trọng. Hiện tại, trên đỉnh núi luôn có rất đông người. Sẽ tốt hơn nếu giảm số lượng người leo núi", cụ ông Kanchha, 91 tuổi, trả lời phỏng vấn ngày 2/3.

Ông là thành viên duy nhất còn sống trong đoàn 35 người hỗ trợ nhà leo núi người New Zealand Edmund Hillary chinh phục đỉnh Everest lần đầu tiên trong lịch sử ngày 29/5/1953. Ông là người Sherpa, nhóm người dân tộc bản địa hiện làm dịch vụ dẫn đường và khuân vác hành lý cho những nhà leo núi lên đỉnh núi.

Sau chuyến thám hiểm của nhà leo núi Hillary, đỉnh Everest trở nên nổi tiếng và ngày càng trở nên đông đúc. 667 người đã chinh phục Everest trong mùa leo núi tháng 3-5/2023, với sự hỗ trợ của hàng nghìn người.

Những lo ngại về các vấn đề phát sinh do quá nhiều người leo đỉnh Everest đã được nêu lên, song giới chức Nepal chưa có chính sách giảm cấp phép. Giới chức quy định người leo núi phải mang rác và thiết bị trở lại, nhưng công tác giám sát gặp nhiều khó khăn, không hiệu quả.

"Everest giờ rất bẩn. Mọi người vứt vỏ hộp, giấy rác sau khi ăn uống, thậm chí vứt tàn thuốc lá. Ai sẽ nhặt chúng?", cụ ông Kanchha nói. "Một số nhà leo núi còn đổ rác vào các kẽ băng nứt, nhưng rác sẽ trôi xuống trại nghỉ ở chân núi khi tuyết tan".

Nhớ lại chuyến leo núi lịch sử năm 1953, ông Kanchha kể đoàn đã thu thập mọi rác thải có thể và mang về trại. Ông hiện sống cùng gia đình dưới chân núi, điều hành một khách sạn nhỏ.

Hồi đầu tháng 2, Mingma, quan chức địa phương, nói Everest "bắt đầu bốc mùi". Giới chức thậm chí còn nhận nhiều phản ánh về phân người trên băng tuyết. Theo BBC, có khoảng ba tấn phân từ Trại Một dưới chân núi đến Trại Bốn ở gần đỉnh.

Nhà leo núi cần trung bình 7-9 tuần để chinh phục Everest. Ủy ban Kiểm soát Ô nhiễm Sagarmatha (SPCC) đang nhập khoảng 8.000 túi đựng chất thải để phục vụ mùa leo núi năm nay. Những chiếc túi này có chứa loại bột đặc biệt giúp đông đặc chất thải, làm mất mùi. Những nhà leo núi sẽ phải mang theo túi đựng chất thải này về trại.

Đức Trung (Theo Guardian, NY Post)