Trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ ngày 7/3, đại tướng Michael Kurilla, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Trung tâm của Mỹ (CENTCOM), nhận định tình hình tại Trung Đông "bất ổn nhất trong 50 năm qua". "Iran đã biến Trung Đông thành điểm hội tụ khủng hoảng", ông nói.

Theo tướng Kurilla, Iran "đã sử dụng mọi lực lượng ủy nhiệm" gồm các nhóm dân quân tại Syria và Iraq, vốn thực hiện nhiều vụ tập kích bằng rocket và máy bay không người lái cỡ nhỏ (drone) nhằm vào vị trí quân đội Mỹ, cùng Hezbollah ở Lebanon, lực lượng nhiều lần tập kích Israel.

Ông nhận định dù ủng hộ các nhóm vũ trang trong khu vực, Iran không muốn chiến tranh với Mỹ. Ngoài ra, Iran "đang ở ngưỡng cửa trở thành cường quốc hạt nhân", mũi nhọn thứ hai trong chiến lược "trở thành quốc gia thống trị trong khu vực" mà Tehran theo đuổi.

"Khi Iran trở thành cường quốc hạt nhân, điều này sẽ vĩnh viễn thay đổi cục diện tại Trung Đông", tướng Kurilla nói. "Mục tiêu chính của hoạt động răn đe là để Tehran hiểu họ sẽ phải đối mặt nhiều hậu quả, song đây chỉ là biện pháp tạm thời".

Iran chưa bình luận về nhận định của tướng Kurilla.

Theo lãnh đạo CENTCOM, lực lượng Mỹ tại Syria và Iraq hứng hơn 170 vụ tập kích sau khi Hamas tấn công Israel vào đầu tháng 10/2023, khiến nước này mở chiến dịch trả đũa tại Dải Gaza. Lực lượng Mỹ đã mở 8 đợt tấn công đáp trả những vụ tập kích nói trên.

Tại Biển Đỏ, những vụ tập kích tàu hàng do lực lượng Houthi thực hiện làm gián đoạn tuyến hàng hải quốc tế đi qua nơi này. Vụ tập kích gần nhất của Houthi nhằm vào tàu True Confidence ngày 6/2 khiến ba thủy thủ thiệt mạng. Đây là lần đầu tiên có người thiệt mạng kể từ khi Houthi bắt đầu tấn công tàu hàng vào tháng 11/2023.

Tướng Kurilla bình luận nền kinh tế Mỹ "phụ thuộc vào vận chuyển hàng hóa an toàn qua Biển Đỏ". Hải quân của 24 nước đang tham gia chiến dịch Người bảo vệ Thịnh vượng, nỗ lực đảm bảo an toàn cho tàu container và tàu bồn đi qua khu vực.

Tuy nhiên, nhiều công ty vận tải biển cho tàu của họ đi vòng qua mũi Hảo Vọng ở phía nam châu Phi, vốn dài hơn với chi phí cao hơn, để đảm bảo an toàn cho phương tiện. Điều này khiến sản phẩm tới tay người tiêu dùng "muộn hơn và có giá cao hơn" so với trước.

Bất chấp nhiều đợt không kích của Mỹ và Anh nhằm vào các địa điểm nghi là xưởng chế tạo drone và tên lửa của Houthi, lực lượng này vẫn tiếp tục tập kích tàu hàng và chiến hạm Mỹ trong khu vực.

Nguyễn Tiến (Theo USNI, AFP, Reuters)