"Chúng tôi sát cánh cùng Philippines và tuân thủ các cam kết sắt đá của mình, trong đó có nghĩa vụ theo Hiệp ước Phòng thủ Chung", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói trong cuộc gặp với người đồng cấp Philippines Enrique Manalo tại Manila hôm 19/3.

Ông Blinken cho biết Mỹ và Philippines chia sẻ quan ngại về các hành động của Trung Quốc "đe dọa tầm nhìn chung về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở", trong đó có khu vực Biển Đông.

Ngoại trưởng Mỹ cũng cho rằng các hành động gần đây của Trung Quốc như xịt vòi rồng, cho tàu chạy cắt mặt, bám sát tàu công vụ Philippines ở Biển Đông đã "vi phạm luật quốc tế cùng các quyền của Philippines".

Ngoại trưởng Blinken cho hay theo Hiệp ước Phòng thủ Chung năm 1951, Mỹ có nghĩa vụ bảo vệ Philippines nếu quân nhân, tàu hay phi cơ của nước này bị tấn công vũ trang ở bất cứ khu vực nào trên Biển Đông.

Ngoại trưởng Mỹ - Philippines mô tả liên minh theo hiệp ước giữa hai nước đang trên đà phát triển, nhưng thừa nhận cần hành động nhiều hơn. Hai nước khẳng định việc tăng cường quan hệ quốc phòng không nhằm mục đích chống lại bất kỳ quốc gia nào.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm sau đó phản bác cáo buộc của Ngoại trưởng Mỹ.

"Mỹ không phải bên liên quan ở Biển Đông và không có quyền can thiệp vấn đề trên biển giữa Trung Quốc với Philippines", ông Lâm nói, tuyên bố Trung Quốc sẽ "tiếp tục thực hiện biện pháp cần thiết" để bảo vệ lợi ích ở Biển Đông.

Quan hệ Philippines - Trung Quốc đang căng thẳng liên quan đến tranh chấp ở bãi Cỏ Mây, nơi Manila duy trì hiện diện của một nhóm lính thủy đánh bộ trên tàu BRP Sierra Madre cũ nát mắc cạn ở thực thể này.

Philippines thường xuyên tiếp tế cho binh sĩ trên tàu BRP Sierra Madre, tuyên bố nó vẫn là một chiến hạm trong biên chế và bất cứ hành động quân sự nào nhắm vào con tàu này đều có thể kích hoạt Hiệp ước Phòng thủ Chung với Mỹ.

Cảnh sát biển Philippines hôm 5/3 cho biết tàu của họ bị hư hại khi va chạm với tàu hải cảnh Trung Quốc trong lúc làm nhiệm vụ tiếp tế tại bãi Cỏ Mây. Sau va chạm, tàu Philippines vẫn làm nhiệm vụ tiếp tế, nhưng cáo buộc tàu hải cảnh Trung Quốc phun vòi rồng khiến 4 thủy thủ bị thương.

 

 

Tàu công vụ Philippines - Trung Quốc va chạm trên Biển Đông

Hải cảnh Trung Quốc cùng ngày ra tuyên bố cho biết lực lượng nước này đã thực hiện "các biện pháp kiểm soát" nhằm ngăn chặn tàu Philippines tiến vào vùng biển gần bãi Cỏ Mây.

Trung Quốc gần đây nhiều lần chỉ trích quyết định của Philippines cho phép Mỹ tăng hiện diện quân sự theo hiệp ước quốc phòng năm 2014 có thể làm suy yếu an ninh của Bắc Kinh và khu vực.

Washington - Manila lên kế hoạch tổ chức đợt diễn tập thường niên lớn nhất vào tháng 4 ở Philippines. Địa điểm diễn tập có một khu vực ở phía bắc Philippines nằm rất gần đảo Đài Loan.

Ngọc Ánh (Theo AP)